Footprint #2: Czy Twoja fabryka stoi tam, gdzie powinna? 6 sygnałów, że czas przemyśleć lokalizację
Decyzja o utrzymaniu, relokacji lub zamknięciu zakładu produkcyjnego to jedno
z najtrudniejszych wyzwań strategicznych, przed jakimi może stanąć zarząd fabryki. Lokalizacja, która kiedyś była optymalna, może z czasem tracić swoje atuty. Bo to, że 20 lat temu działki w okolicy były tanie, spowodowało, że fabryka stoi otoczona pięknym osiedlem domków jednorodzinnych, bez możliwości rozbudowy. Jak więc podejść do oceny, czy obecna lokalizacja nadal ma sens biznesowy?
1. Koszty, koszty, koszty
Pierwszym krokiem jest analiza kosztów operacyjnych:
• Koszty pracy — czy Twoja fabryka to jeszcze atrakcyjne miejsce pracy? Czy masz jeszcze
z czego wybierać, czy rekrutacja to już casting z desperacji?
• Koszty logistyczne — czy Twoje produkty jeżdżą po Polsce jak turysta z biletem weekendowym, zanim trafią do klienta? Czy fracht nie zjada Ci marży szybciej niż podwyżka cen paliwa?
• Koszty energii i mediów — czy lokalne taryfy są korzystne? Czy infrastruktura energetyczna jest stabilna? Czy Tauron lub Enea nie mają chwilowych mrugnięć, które zatrzymują produkcję na 3 sekundy, a potem przez 3 godziny ją wznawiasz?
Porównaj te koszty z innymi lokalizacjami i sprawdź, czy Twoja fabryka to jeszcze sensowny biznes, czy już tylko sentyment.
2. Zasoby ludzkie, czyli kto to wszystko obsłuży
Rynek pracy to kluczowy czynnik:
• Czy pracownik odejdzie, bo za płotem dają 200 zł brutto więcej?
• Czy w małym miasteczku brakuje operatorów CNC, czy trzeba ich autobusami przywozić
z innego powiatu?
• Czy lokalne uczelnie i szkoły techniczne kształcą na kulturoznawstwie, czy jednak na czymś bardziej potrzebnym?
Jeśli odpowiedź na powyższe pytania brzmi tak, to możesz mieć problem z zasobami.
3. Klienci, dostawcy i cała reszta
• Czy Twoi klienci dalej są za rogiem, czy już dawno przenieśli produkcję do innego kraju, a Ty dalej wysyłasz tam towar jakby nic się nie zmieniło?
• Czy dostawcy są nadal blisko, czy może teraz każda dostawa to logistyczna pielgrzymka przez pół Polski?
• Czy jesteś ważnym punktem na mapie dla kilku klientów, czy raczej lokalną przystawką dużej fabryki, która może Cię odciąć jednym ruchem?
Jeśli nie masz aktualnej mapy łańcucha dostaw, to tak jakbyś grał w szachy bez patrzenia na szachownicę. Czas ją narysować i zobaczyć, gdzie robi się gorąco.
4. Infrastruktura i rozwój regionu
Czy lokalizacja wspiera rozwój fabryki?
• Czy władze Twojego miasta preferują hotele zamiast fabryk, bo hotele płacą opłatę uzdrowiskową, a fabryki nie?
• Jakość dróg, odległość od autostrad, kolei, lotnisk — czy kurierzy wkładają popowodziowe worki z piaskiem w dziury na drodze do Twojej fabryki?
• Czy lokalni decydenci wiedzą, czego chcą, czy co kadencję zmieniają zdanie i raz jesteś strategicznym inwestorem, a raz problemem dla krajobrazu?
5. Ryzyka, czyli co może wybuchnąć (dosłownie i w przenośni)
• Czy Twoja fabryka działa bez zarzutu… dopóki nie spadnie deszcz albo nie zawieje wiatr?
• Czy lokalne przepisy nie zmienią się jutro tak, że zamiast produkować, będziesz tłumaczyć się
z błysku spawarek i koloru ścian?
• Czy Twoja lokalizacja pasuje do tego, co firma chce robić za 5 lat, czy może już teraz jesteś wyjątkiem, który nie mieści się w prezentacji dla zarządu?
6. Alternatywy: co by było, gdyby…
• Co by się stało, gdybyśmy przenieśli produkcję 200 km dalej? Pytam, bo może warto to policzyć.
• Ile kosztowałaby taka przeprowadzka? Nie tylko w złotówkach, ale też w czasie, nerwach
i utraconych klientach.
Takie ćwiczenie to nie fantazja, tylko konkret. Lepiej zrobić to teraz niż później tłumaczyć się, że nikt nie przewidział.
🔍 Szybki test lokalizacji fabryki:
• Czy masz problem z zatrudnieniem operatora CNC?
• Czy Twoi klienci są dalej niż kiedyś?
• Czy lokalne władze wolą spa niż spaw?
Jeśli odpowiedziałeś tak na 2 z 3 to czas na analizę lokalizacji.
Ocena sensowności lokalizacji fabryki to nie jednorazowa decyzja, lecz proces, który powinien być częścią cyklicznego przeglądu strategicznego. Warto go przeprowadzać co 2–3 lata, szczególnie w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu gospodarczym.
kontakt@szefprodukcji.pl
+48 661 098 407